Τι αλλάζει στην Ελλάδα με το EU Pay Transparency Directive

Αγαπητή μου φίλη, αν παρακολουθείς τις εξελίξεις γύρω από την εργασιακή ισότητα, ίσως να έχεις ήδη ακούσει κάτι για τη σχετικά νέα Ευρωπαϊκή Οδηγία σχετικά με τη Διαφάνεια των Αμοιβών. Αν πάλι όχι, εγώ είμαι εδώ για σένα! Το συγκεκριμένο μέτρο της ΕΕ θα αλλάξει τα δεδομένα στην Ελλάδα και την ΕΕ σε σχέση με την μισθολογική διαφάνεια. Και αυτό είναι κάτι που πρέπει να ξέρουμε όλες και όλοι, ειδικά αν σκεφτείς ότι η χώρα μας έχει δρόμο μπροστά της μέχρι να κλείσει το περίφημο gender pay gap, δηλαδή την ανισότητα στις αμοιβές μεταξύ ανδρών και γυναικών.

Η Ευρωπαϊκή Ένωση, λοιπόν, αποφάσισε το 2023 να πάρει σοβαρά το θέμα της μισθολογικής διαφάνειας. Μέχρι τώρα, στην Ελλάδα (και σε πολλές άλλες χώρες), τα πράγματα είναι κάπως θα λέγαμε θολά. Δεν είναι εύκολο να ξέρεις τι μισθό παίρνει ο διπλανός σου ή η συνάδελφός σου, πόσο μάλλον αν υπάρχουν διαφορές που οφείλονται στο φύλο. Η νέα αυτή οδηγία λέει ξεκάθαρα πως οι εργοδότες (με συγκεκριμένο αριθμό εργαζομένων) θα πρέπει να δημοσιεύουν πληροφορίες για τις αμοιβές τους και να είναι ξεκάθαροι σχετικά με το πώς αποφασίζονται οι μισθοί και οι προαγωγές. Αν αυτό δεν συμβαίνει, θα υπάρχουν κυρώσεις και διοικητικά πρόστιμα.

Από την 7^η  Ιουνίου 2026, όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ οφείλουν να έχουν ενσωματώσει στο εθνικό τους δίκαιο τις σχετικές διατάξεις της Οδηγίας, επηρεάζοντας τόσο τον δημόσιο όσο και τον ιδιωτικό τομέα, καθώς οι εταιρίες θα έχουν 1 έτος για να προσαρμοστούν. Αυτό σημαίνει ότι από 7 Ιουνίου 2027, εταιρίες με πάνω από 250 άτομα προσωπικό θα πρέπει να υποβάλουν σχετική έκθεση με βάση τους μισθούς του 2026, ενώ μέχρι το 2031 το μέτρο θα περιλαμβάνει εταιρίες από 100 άτομα και πάνω.

Γιατί είναι σημαντικό (ειδικά στην Ελλάδα);

Στην Ελλάδα, το χάσμα αμοιβών είναι περίπου στο 10% (λίγο χαμηλότερο από τον μέσο όρο της ΕΕ), αλλά και πάλι αρκετά υψηλό αν σκεφτείς ότι είμαστε στο 2025. Πρακτικά αυτό σημαίνει πως αν εσύ και ένας άντρας συνάδελφός σου κάνετε ακριβώς την ίδια δουλειά, εσύ μπορεί να πληρώνεσαι λιγότερο, απλά επειδή είσαι γυναίκα.

Και η αλήθεια είναι ότι στην Ελλάδα δεν είμαστε και ακριβώς πρωτοπόροι στο θέμα της μισθολογικής διαφάνειας. Μέχρι σήμερα δεν υπήρχε καμία σοβαρή υποχρέωση για τις επιχειρήσεις να δημοσιεύουν δεδομένα σχετικά με τις αμοιβές ή να αναφέρουν τις διαδικασίες που ακολουθούν. Έτσι, πολλές φορές οι ανισότητες αυτές περνούν απαρατήρητες και, δυστυχώς, διαιωνίζονται. Η εφαρμογή αυτής της Οδηγίας αλλάζει το παιχνίδι εντελώς. Πλέον, οι εταιρίες θα πρέπει να δικαιολογούν και να εξηγούν πώς αμείβονται οι εργαζόμενοι τους. Επίσης, θα απαγορεύεται στους εργοδότες να ρωτούν τον προηγούμενο μισθό σου όταν κάνεις αίτηση για μια νέα θέση, πράγμα που μέχρι σήμερα είναι πολύ συνηθισμένο και διαιωνίζει την άνιση αμοιβή. Για μένα το πιο ενδιαφέρον όμως, είναι η υποχρέωση του εργοδότη να δημοσιοποιεί τον αρχικό μισθό ή το μισθολογικό εύρος, είτε στην αγγελία είτε πριν την συνέντευξη.

Πώς μας βοηθά στην πράξη;

Προσωπικά, πιστεύω ότι είναι ένα από τα πλέον ουσιώδη μέτρα που έχει περάσει η ΕΕ στο θέμα της Διαφάνειας και της Ισότητας στην εργασία. Είναι μια ευκαιρία να μπει φως σε ένα ζήτημα που για πολλά χρόνια παρέμενε στο σκοτάδι. Όταν ξέρεις ότι η εταιρεία σου είναι υποχρεωμένη να είναι διαφανής με τις αμοιβές, μπορείς να κάνεις πιο εύκολα ερωτήσεις, να διεκδικήσεις καλύτερα και τελικά να ξέρεις ότι πληρώνεσαι δίκαια για τη δουλειά που προσφέρεις. Επιπλέον, είναι ένα εργαλείο για καλύτερη εργασιακή κουλτούρα και για ενίσχυση της Διοίκησης Προσωπικού σε κάθε εταιρία. Οι εταιρίες θα χρειαστεί να εκπαιδεύσουν τους υπεύθυνους HR, να δημιουργήσουν συστήματα μισθολογικής παρακολούθησης και να δώσουν εξηγήσεις για τυχόν διαφορές στους μισθούς.

Επομένως, είναι μια μεγάλη ευκαιρία να προχωρήσουμε μπροστά. Μια ευκαιρία να αφήσουμε πίσω μας αντιλήψεις που θεωρούνται ξεπερασμένες και να δείξουμε στην πράξη ότι η ισότητα των φύλων είναι πολύ περισσότερα από ένα hashtag!