Glass-ceiling, Purple Washing και λοιπά δαιμόνια: Η Ψευδαίσθηση της Ισότητας

Το 1912 στην ιστορική της ομιλία στο Royal Albert Hall η Emmeline Pankhurst, η Βρετανίδα ακτιβίστρια που άνοιξε τον δρόμο για την γυναικεία ψήφο, αναφώνησε «Υποκινώ αυτή την συνάντηση σε επανάσταση»*.

112 χρόνια μετά, το μήνυμα της περικλείει το πνεύμα της ανυπακοής στο πρόσωπο του άδικου κατεστημένου και το κάλεσμα για αλλαγή που αντηχεί στην ουσία της Παγκόσμιας Ημέρας της Γυναίκας.

Και θα με ρωτήσεις, αγαπητή μου φίλη, αφού πλέον η ισότητα των φύλων είναι θεμελιωμένο δικαίωμα, γιατί να «επαναστατήσουμε»; Ας μιλήσουμε, λοιπόν, με αριθμούς…

Σύμφωνα με τον ΟΟΣΑ, το 2023 οι γυναίκες αποτέλεσαν μόλις το 27% των κοινοβουλευτικών μελών παγκοσμίως. Το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για την Ανάπτυξη ανέδειξε ότι την τελευταία δεκαετία δεν υπήρχε καμία βελτίωση στην προκατάληψη εναντίον των γυναικών σε πολιτικο-οικονομικό επίπεδο – μάλιστα 9 στους 10 ανθρώπους παγκοσμίως συνεχίζουν να έχουν σεξιστικές προκαταλήψεις όσον αφορά την πολιτική, οικονομική και εκπαιδευτική ενσωμάτωση των γυναικών.

Το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ υπολόγισε ότι θέλουμε τουλάχιστον 131 χρόνια (!) για να «κλείσουμε» το χάσμα των φύλων. Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Εργασίας, το 2022, οι γυναίκες αποτελούσαν το 50% του παγκόσμιου εργατικού δυναμικού, αλλά μόλις το 40% αυτών εργάζοταν και μόλις το 27% βρίσκοταν σε διοικητικές θέσεις.

Συγκεκριμένα για την Ελλάδα, ο Δείκτης Ισότητας Φύλων της ΕΕ δείχνει ότι βρισκόμαστε στην τελευταία θέση όσον αφορά την επίτευξη ισότητας ανάμεσα στα κράτη-μέλη της ΕΕ. Και αυτά, είναι μόλις λίγα δεδομένα που δείχνουν ότι η ισότητα και δη η ισότητα στην εργασία δεν είναι παρά μια ψευδαίσθηση. Φαινόμενα όπως η «γυάλινη οροφή» και το πλέον ύπουλο «purple washing» αποτελούν τροχοπέδη στην επίτευξη ουσιαστικής ισότητας.

Η Γυάλινη Οροφή και η Γυάλινη Σκάλα

Η ιδέα της γυάλινης οροφής, ενός αόρατου αλλά υπαρκτού φράγματος που εμποδίζει τις γυναίκες να φτάσουν σε κορυφαίες ηγετικές θέσεις, παραμένει επίκαιρη σήμερα όσο ποτέ.

Παρά την αυξημένη ευαισθητοποίηση και τις εκκλήσεις για αλλαγή, οι γυναίκες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δύσκολες μάχες για να ξεπεράσουν αυτό το διαφανές αλλά σταθερό φράγμα.

Επιχειρήσεις ανεξαρτήτως τομέα δραστηριοποίησης, από τα χρηματοοικονομικά μέχρι την τεχνολογία, εξακολουθούν να επιδεικνύουν έντονες ανισορροπίες μεταξύ των φύλων στους διοικητικούς ρόλους, παρά τις έρευνες που δείχνουν ότι οι εταιρίες με γυναίκες σε ηγετικές θέσεις συνήθως είναι πιο επικερδείς, πιο κοινωνικά υπεύθυνες και παρέχουν πιο ποιοτικές υπηρεσίες στους πελάτες τους.

Παρά λοιπόν τα δεδομένα που δείχνουν το θετικό αποτύπωμα των γυναικών στις επιχειρήσεις, μόνο το 10% των εταιριών του Fortune 500 το 2023 έχουν γυναίκες CEO, και από αυτές οι περισσότερες έχουν μικρότερες θητείες από τους άντρες συναδέλφους τους.

Purple-Washing: Επιφανειακή Υποστήριξη για την Ισότητα των Φύλων

Και έρχεται και ο νέος όρος του «purple-washing» – ένας όρος που επινοήθηκε για να αποκαλύψει την αποκαρδιωτική πρακτική της χρήσης φεμινιστικών μηνυμάτων ή συμβόλων για λόγους διαφημιστικούς παρά πραγματικούς.

Οι εταιρείες συχνά στολίζονται με τα χρώματα της ενδυνάμωσης, υπερασπίζοντας τη διαφορετικότητα των φύλων στις διαφημίσεις τους, ενώ η πραγματικότητα εντός των γραφείων τους λέει μια διαφορετική ιστορία. Αυτή η επιφανειακή δέσμευση μπορεί να υπονομεύσει ακούσια τις γνήσιες προσπάθειες για αλλαγή, καθώς οι επιχειρήσεις δίνουν προτεραιότητα στην οπτική αντί για την αυθεντική πρόοδο.

Ενώ ο κόσμος σήμερα γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας με συμβολικές χειρονομίες και μηνύματα ενδυνάμωσης, είναι σημαντικό να γίνει διάκριση μεταξύ της ψευδαίσθησης της προόδου και της σκληρής πραγματικότητας των επίμονων ανισοτήτων μεταξύ των φύλων.

Το χάσμα στις αμοιβές μεταξύ των φύλων, η έλλειψη εκπροσώπησης στις αίθουσες συνεδριάσεων και η περιορισμένη πρόσβαση σε ευκαιρίες επαγγελματικής ανάπτυξης παραμένουν ξεκάθαρες υπενθυμίσεις ότι απέχουμε πολύ από την επίτευξη πραγματικής ισότητας.

Φετός, λοιπόν, την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας, ας σκεφτούμε και εμείς ποιους αγώνες πρέπει να δώσουμε. Μπορεί η γενιά μας να μην χρειάζεται να παλέψει για το δικαίωμα στην ψήφο, όμως υπάρχουν ακόμα μάχες που δεν έχουν κερδηθεί για να μπορούμε όλοι ανεξαρτήτως φύλου να νιώθουμε ίσοι και ισότιμοι.

Και ξέρεις κάτι, φίλη μου… εγώ θα γιορτάσω πραγματικά όταν δεν θα χρειάζεται μια Παγκόσμια Ημέρα να μας θυμίζει την ανισότητα.

*Κι αν θες να ακούσεις ολόκληρη την ομιλία πάτησε σε αυτό το link: