Έχουν οι στόχοι επικίνδυνες παρενέργειες;

Από την παιδική μας ηλικία, ακούμε επαναλαμβανόμενα από τους δάσκαλους, τους γονείς και τους προπονητές μας ότι η θέσπιση στόχων είναι η αρχή της επιτυχίας.

Από τα πρώτα μας κιόλας βήματα, μας ενθαρρύνουν να ορίσουμε στόχους και να εργαστούμε ακατάπαυστα ώστε να τους πετύχουμε. Η λογική πίσω από αυτό το σύστημα είναι απλή. Οι στόχοι μας δίνουν κατεύθυνση, μας κρατούν συγκεντρωμένους και μας κινητοποιούν προς την επίτευξή τους.

Ωστόσο, πρόσφατες έρευνες από την Οικονομική Σχολή του Χάρβαρντ αμφισβήτησαν αυτήν την κοινή πρακτική, τονίζοντας ότι η κατάρτιση στόχων από τρίτους, μπορεί να έχει «επικίνδυνες παρενέργειες».

Για παράδειγμα, οι εταιρείες θέτουν στόχους για να διατηρήσουν τον ανταγωνισμό, να αυξήσουν τα κέρδη και να διασφαλίσουν τη μακροπρόθεσμη επιτυχία τους. Ωστόσο, υπάρχει μια σημαντική πτυχή που πρέπει να ληφθεί υπόψη κατά τη θέσπιση αυτών των στόχων.

Η δυνητική επίπτωση στην ανθρώπινη συμπεριφορά

Σε μια κουλτούρα όπου οι ανταμοιβές συνδέονται αποκλειστικά με την επίτευξη των στόχων, -τονίζει ο Ντάνιελ Πίνκ στο βιβλίο του “Το κίνητρο”-, η οπτική μας μπορεί να περιοριστεί δραματικά σχετικά με τις ευρύτερες διαστάσεις της συμπεριφοράς μας.

Η εστίαση σε εξωγενή κίνητρα απομακρύνει την προσοχή μας από την ουσία του έργου μας και αποτρέπει την ενσυναίσθηση και την ενσωμάτωση στη διαδικασία. Το φαινόμενο αυτό έχει ευρεία εφαρμογή σε πολλούς τομείς της κοινωνίας, από την επιχειρηματικότητα μέχρι τον αθλητισμό και την εκπαίδευση.

Παραδείγματα από τον επιχειρηματικό κόσμο δείχνουν πώς στελέχη επιχειρήσεων μπορούν να “μαγειρεύουν” τα νούμερα ώστε να πάρουν μπόνους καλής απόδοσης, παραβιάζοντας επικίνδυνα την εταιρική ηθική και την εμπιστοσύνη του κοινού.

Επιδιώκουν την απόκρυψη πληροφοριών που μπορούν να προκαλέσουν αρνητικές συνέπειες για το κοινό, ή ακόμα και την εκμετάλλευση των εργαζόμενων και των πελατών. Επίσης, διευθυντές σχολείων έχει αναφερθεί να αλλάζουν τις βαθμολογίες μαθητών, προκειμένου να διασφαλίσουν την εισαγωγή τελειόφοιτων στα πανεπιστήμια.

Μοναδικός προορισμός η εξωτερική ανταμοιβή;

Όταν οι στόχοι προέρχονται από τις προσωπικές μας επιθυμίες και αξίες, οι κύριοι πυλώνες της εργασίας συνδέονται άμεσα με την αφοσίωση στην ποιότητα της εργασίας, στην παροχή υψηλής ποιότητας υπηρεσιών, στην ικανοποίηση των πελατών είναι πιο πιθανό να είναι υγιείς, εποικοδομητικοί και να μην υπάρχουν παρακάμψεις.

Σε μια κοινωνία όπου η εξωτερική ανταμοιβή συχνά θεωρείται ο μοναδικός προορισμός, είναι σημαντικό να αναγνωρίσουμε την αξία της πραγματικής παρακίνησης και της ικανοποίησης. Είναι καθήκον μας να εργαστούμε για την ανάδειξη και ενίσχυση της εσωτερικής ικανοποίησης και της ηθικής συμπεριφοράς.

Μόνο με αυτόν τον τρόπο μπορούμε να οικοδομήσουμε ένα κοινωνικό πλαίσιο που θα βασίζεται στις αξίες της ευθύνης, του σεβασμού, της αλληλεγγύης και θα ενθαρρύνει τη δημιουργία νέων και καινοτόμων πρωτοβουλιών με σεβασμό προς τον εαυτό μας, τους άλλους και το περιβάλλον.