Όταν η καρδιά πάτα «pause», τι συμβαίνει;

Έχεις νιώσει ποτέ μια διάφανη σιωπή να απλώνεται μέσα σου;

Κι ενώ όλα γύρω συνεχίζουν να κινούνται, εσύ μένεις ακίνητος σαν να έχεις βγει για λίγο έξω από τον ρυθμό του κόσμου σου. Μια ανεξήγητη κόπωση σε πλημμυρίζει, όχι από έλλειψη χαράς, αλλά γιατί δεν έχεις πια τη διάθεση να χαρείς ψεύτικα.

Ναι, υπάρχουν περίοδοι στη ζωή που η καρδιά πατά “pause”. Είναι οι στιγμές που η χαρά χάνει τη γεύση της όχι επειδή η ζωή δεν έχει ομορφιά, αλλά γιατί μέσα σου κάτι έχει κορεστεί. Και τότε, μέσα σε εκείνη τη σιωπή, αρχίζεις σιγά σιγά να ακούς ξανά τον εαυτό σου.

Οι ήχοι μοιάζουν μακρινοί, οι μέρες ίδιες κι όσα σε συγκινούσαν κάποτε δεν σου προκαλούν πια τίποτα. Πράγματα που σε ενθουσίαζαν δεν σε αγγίζουν, η επιτυχία δεν σε γεμίζει και η καθημερινότητα κυλά μηχανικά. Δεν είναι αδιαφορία. Είναι η ψυχή που έχει κουραστεί να νιώθει για τα λάθος πράγματα. Εσύ;

Πόσες φορές ένιωσες να σε κατακλύζει ένα αόριστο «γιατί»;

Πόσες φορές πέτυχες αυτό που ήθελες και λίγο μετά, δεν σου έφτανε;

Πόσες φορές η χαρά κράτησε μόνο όσο χρειάστηκε για να τη μοιραστείς στα κοινωνικά δίκτυα;

Ο Henry David Thoreau έγραψε στο Walden: «Οι περισσότεροι άνθρωποι ζουν σε μια σιωπηλή απόγνωση όχι γιατί έχουν λίγα, αλλά γιατί έχασαν την επαφή με το ουσιαστικό». Η ψυχική αυτή απάθεια, όσο τρομακτική κι αν μοιάζει, δεν είναι πάντα παθολογική. Μπορεί να είναι το φυσικό αποτέλεσμα μιας εποχής που απαιτεί να είμαστε διαρκώς χαρούμενοι. Όταν η χαρά γίνεται υποχρέωση, κάποια στιγμή η ψυχή επαναστατεί και απλώς… σωπαίνει.

Ο Dr. Martin Seligman, καθηγητής Ψυχολογίας στο University of Pennsylvania και θεμελιωτής της Θετικής Ψυχολογίας, περιγράφει αυτή την κατάσταση ως “loss of engagement”, μια αποσύνδεση από ό,τι έχει νόημα. Όπως εξηγεί, η πραγματική ευημερία δεν πηγάζει από τη συνεχή επιδίωξη ευχαρίστησης, αλλά από τη σύνδεση με νόημα, τις σχέσεις με σκοπό. «Η αληθινή ευτυχία δεν είναι να νιώθεις χαρά κάθε στιγμή, αλλά να έχεις λόγο να τη νιώθεις», γράφει.

Κι ίσως εδώ κρύβεται η ουσία: δεν είναι ότι χάνουμε τη χαρά, είναι ότι χάνουμε τον λόγο για τον οποίο αξίζει να τη νιώσουμε. Όταν η ζωή γεμίζει από “πρέπει” και άδειες επιδιώξεις, η ψυχή κουράζεται να προσποιείται ενθουσιασμό. Και τότε έρχεται η σιωπή, ίσως ως διάλειμμα αλήθειας.

Μέσα σ’ αυτή τη σιωπή, αρχίζεις να βλέπεις πιο καθαρά. Να αντιλαμβάνεσαι πόσα έκανες μηχανικά, πόσα ένιωθες επιφανειακά. Και, σιγά-σιγά, να θυμάσαι ξανά τι σε αγγίζει στ’ αλήθεια. Το φως στο τέλος της μέρας, ένα βλέμμα χωρίς λόγια, η αίσθηση πως υπάρχεις χωρίς να χρειάζεται να αποδείξεις τίποτα.

Ίσως τελικά η λύτρωση να μην είναι να γεμίσουμε το κενό, αλλά να σταθούμε απέναντί του χωρίς φόβο. Γιατί μέσα του δεν υπάρχει απουσία άλλα δυνατότητα. Η δυνατότητα να ξαναβρούμε την επαφή με το ουσιαστικό, να θυμηθούμε πώς είναι να νιώθουμε αληθινά.