Δεν προλαβαίνω να φτιάξω τον κόσμο σήμερα, φτάνει που υπάρχω

Σε έναν κόσμο που τρέχει, που φωνάζει, που σε τραβάει διαρκώς προς τα έξω, το πιο γενναίο πράγμα που μπορείς να κάνεις… είναι να μείνεις. Με εσένα. Με ό,τι νιώθεις. Με ό,τι είσαι. Παρούσα.

Δεν ξέρω αν σου έχει τύχει να είσαι κάπου, να μιλάς, να γελάς, να συμμετέχεις… αλλά να μη νιώθεις εκεί. Σαν να ‘ναι το σώμα παρόν, αλλά η ψυχή να λείπει και το μυαλό παράλληλα να ταξιδεύει σε λίστες to do, στο χτεσινοβραδινό «Διαβάστηκε» (και δεν απαντήθηκε), στα όνειρα που έκανες παιδί (και που φοβάσαι ότι θα μείνουν πάντα όνειρα). Όσο πλησιάζει η 10η Οκτωβρίου, Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας, τόσο περισσότερο αισθάνομαι πως πρέπει να μιλήσουμε όχι απλώς για τα προβλήματα και τις δυσκολίες, αλλά για κάτι που συχνά υποτιμούμε: τη δύναμη της παρουσίας. Της παρουσίας μας στον εαυτό μας, στους άλλους και στον κόσμο.

«Απλά δεν το ‘χω»

Όταν βιώνουμε συναισθηματικές φουρτούνες, όλα γύρω μας θολώνουν και νιώθουμε την πραγματικότητα ασφυκτική, συνηθίζουμε να (μας) λέμε «Μια δύσκολη περίοδος είναι, θα περάσει», «Αύριο είναι μια άλλη μέρα!», «Θα το βρω!» και ειλικρινά πιστεύω με όλη μου την καρδιά ότι δεν υπάρχει μεγαλύτερος ψυχικός ευνουχισμός από αυτό. Δεν είναι αισιοδοξία να προσδοκάς ένα «φωτεινό μετά» (είναι πίεση), ούτε να υποτιμάς το «ασφυκτικό τώρα» (και αυτό καταπίεση) τη στιγμή που απλά «δεν το ‘χεις». Εναλλακτικά, μπορείς και να μείνεις στο παρόν. Με το συναίσθημά σου. Με ό,τι είσαι. Με ό,τι σου συμβαίνει. Και να μη σε στρεσάρεις παραπάνω «για να».

Το σώμα, η ψυχή, το νευρικό μας σύστημα, όλα έχουν ένα όριο. Δεν τους αρκούν τα «θα το χειριστώ αργότερα» ή «θα το βρω». Θέλουν παρουσία τώρα. Όχι λύση, ούτε απάντηση. Παρουσία. Και όσο φεύγουμε από εμάς, όσο πείθουμε τον εαυτό μας ότι «θα περάσει» χωρίς να του δώσουμε χώρο να μιλήσει, το μόνο που κάνουμε… είναι να συσσωρεύουμε βουβές κραυγές. Και ο κανόνας είναι ότι σταδιακά τις πολλαπλασιάζουμε εν αγνοία μας έως να γίνει ένα «Μπαμ».  Αξίζει;

Παρούσα, όχι τέλεια

«Μα εγώ είμαι πάντα Η δυνατή που μπορεί να ανταποκριθεί σε πολλά μαζί ταυτόχρονα, πάντα το βρίσκω, πάντα το ‘χω»: Αλήθεια, το συγκεκριμένο αφήγημα (πλέον) ποιον εξυπηρετεί; Σίγουρα όχι εσένα. Γιατί αυτή η «δυνατή» που τα προλαβαίνει όλα, που δεν λυγίζει ποτέ, που δεν ζητά βοήθεια, που δεν σταματάει ούτε για ανάσα μπορεί να είναι λειτουργική, αλλά δεν είναι ελεύθερη. Και το χειρότερο; Δεν επιτρέπει στον εαυτό της να νιώσει ό,τι έχει δικαίωμα να ΝΙΩΣΕΙ. Και πολλές φορές αυτό σημαίνει… «Απλά δεν το ‘χω». Χωρίς ενοχές. Συνειδητά. Χωρίς συναισθηματική αυτολογοκρισία.

Δεν είμαι εδώ για να σου πω να γίνεις ζεν. Είμαι εδώ για να σου πω ότι έχει νόημα να μένουμε. Με εμάς. Γιατί αν δε μείνουμε, δε θα καταλάβουμε και ό,τι δεν καταλαβαίνουμε, το κουβαλάμε. Γιατί η αλήθεια μας δεν αποκαλύπτεται όταν την αποφεύγουμε, φανερώνεται όταν καθόμαστε μαζί της χωρίς άμυνες και γιατί τελικά… μέσα στην παραμονή γεννιέται η ανακούφιση. Όχι γιατί «λύσαμε» το πρόβλημα αλλά γιατί επιτέλους μας ακούμε, μας βλέπουμε στ’ αλήθεια και δεν είμαστε διατεθειμένες να προσπαθήσουμε εκείνη τη στιγμή για «το κάτι παραπάνω», για «το κάτι διαφορετικό». Και αυτό, είναι απελευθερωτικό.

Η παρουσία είναι επανάσταση

«Δεν είμαι εντάξει, είμαι όμως εδώ», «Δεν το ‘χω, αλλά με νιώθω», «Δεν προλαβαίνω να φτιάξω τον κόσμο σήμερα, φτάνει που υπάρχω». Η παρουσία είναι στάση ζωής απέναντι σε ό,τι πάει να μας εξαφανίσει: το άγχος, την τελειομανία, το «πρέπει». Γιατί όταν είσαι παρούσα δεν εξαντλείσαι για να σε δουν, δεν προσαρμόζεσαι για να χωρέσεις, αλλά ούτε κρύβεσαι για να μην ενοχλείς. Είσαι απλώς εδώ και αυτό από μόνο του είναι αρκετό. Και όσο περισσότερο το επιτρέπεις αυτό στον εαυτό σου, τόσο περισσότερο γίνεσαι εσύ. Όχι η εκδοχή που ενδεχομένως βολεύει κοινωνικά, αλλά η άλλη που έχει νόημα για εσένα και τον σκοπό σου στον κόσμο: η αληθινή. Και αυτό είναι μια αληθινή επανάσταση. Venceremos!

Πρώτη δημοσίευση: Περιοδικό SHAPE