Εντίθ: Το «σπουργιτάκι» της αντίστασης

Όλοι έχουμε σιγοτραγουδήσει το La vie en rose και όλοι, λίγο πολύ, γνωρίζουμε την δύσκολη ζωή της. Ωστόσο, η Εντίθ Πιαφ ήταν κάτι πολύ παραπάνω από το ευαίσθητο σπουργίτι με την σπαρακτική φωνή. Αυτό που ξέρουν λίγοι όμως, είναι πως υπήρξε μια γυναίκα με πάθος και εσωτερική δύναμη που, σε ηλικία 25 ετών, έσωσε τη ζωή τουλάχιστον 100 Γάλλων κατά τον Β’ Παγκόσμιο πόλεμο.

Το σχέδιο είχε ως εξής: Η Εντίθ, βρισκόμενη στο Παρίσι, έδωσε μια συναυλία αποκλειστικά για τους Γερμανούς κατακτητές. Μετά τη συναυλία, εκμεταλλευόμενη την αδυναμία και την εκτίμηση που της είχαν οι Ναζί, τους παρακάλεσε να της επιτρέψουν να τραγουδήσει σε ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης του Παρισιού. Προσποιήθηκε πως ήθελε να εμψυχώσει τους Γάλλους κρατούμενους κι εκείνοι δεν της χάλασαν το χατίρι.

Μετά την παράσταση, η Εντίθ φωτογραφήθηκε με περίπου 120 συμπατριώτες της δήθεν για να έχει μια αναμνηστική φωτογραφία μαζί τους. Το απόγευμα της ίδιας μέρας, όμως, η συγκεκριμένη φωτογραφία μεγεθύνθηκε και, για κάθε έναν από τους 120 αιχμάλωτους στρατιώτες, δημιουργήθηκε ένα πλαστό διαβατήριο. Λίγες μέρες αργότερα, «το σπουργιτάκι» επέστρεψε στο στρατόπεδο συγκέντρωσης και, όσο τραγουδούσε, τα διαβατήρια μοιράστηκαν στους κατόχους τους σώζοντάς τους τη ζωή.

Επιπλέον, βοήθησε πολλούς Εβραίους διανοούμενους φίλους της να δραπετεύσουν από την κατεχόμενη Γαλλία, ενώ οργάνωνε συναυλίες και δώριζε τα χρήματα στις γυναίκες και τα παιδιά των θυμάτων του πολέμου. Πολλοί την κατηγόρησαν για καιροσκοπισμό και φιλοναζισμό, όμως η ίδια μισούσε τους Ναζί. Ο μόνος τρόπος για να βοηθήσει τη χώρα της και να σταματήσει τον θάνατο και τον ρατσισμό, ήταν να συνεργαστεί με τους. Κι αυτό έκανε.

Η Εντίθ Πιαφ υπήρξε μια γυναίκα σύμβολο για τη δύναμη και το πάθος της. Αντιστάθηκε όχι μόνο στους Γερμανούς αλλά στην ίδια της τη μοίρα και κατάφερε το ακατόρθωτο: να μιλά γι’ αυτήν όλος ο κόσμος, 57 χρόνια μετά τον θάνατό της. Ηθικό δίδαγμα; Να αντιστεκόμαστε σε ό,τι μας ενοχλεί. Ο καθένας με τον τρόπο του και με τις δυνάμεις που διαθέτει, μπορεί να κάνει τον κόσμο ένα καλύτερο μέρος για να ζούμε.

Photograph: STRINGER/AFP