Φρίντα: Η ζωγράφος με τις αξύριστες μασχάλες

Πολλές φορές αναρωτήθηκα αν η Φρίντα Κάλο έμεινε στην ιστορία για το έργο της, ή για τις απείραχτες τρίχες στο πρόσωπό της. Και φυσικά, δεν υποτιμώ τη δουλειά της! Εξάλλου, οι ανατρεπτικές προσωπογραφίες της κοσμούν εκατομμύρια σπίτια (μαζί και το δικό μου) σ’ ολόκληρο τον κόσμο. Ωστόσο, όταν πήρε τ’ αυτί μου τις απόψεις της κ. Λατινοπούλου για τις αξύριστες μασχάλες, ξετρύπωσε ασυνείδητα η εικόνα της Φρίντα να της βγάζει τη γλώσσα περιπαικτικά.

Τα γυναικεία πρότυπα που μας στενεύουν απ’ τη μέρα που γεννιόμαστε και που με τόσο σθένος υποστήριξε η Λατινοπούλου, τα είχε καταρρίψει ένα προς ένα η Φρίντα κοντά έναν αιώνα πριν. Τα ενωμένα φρύδια, οι αξύριστες μασχάλες, τα ρούχα της, το πάθος της, ο ακτιβισμός της, οι πολλοί εραστές, οι πολιτικές της απόψεις που τις στήριξε μέχρι τέλους ή η ισότητα που διεκδίκησε είναι μερικοί από τους λόγους που σήμερα, 67 χρόνια μετά τον θάνατό της, παραμένει ένα ζωντανό σύμβολο δύναμης και ομορφιάς.

Μιας ομορφιάς που δεν σχετίζεται ούτε με τις τρίχες του προσώπου, ούτε με τα αξύριστα πόδια. Αντίθετα, η ομορφιά της Φρίντα επιβεβαιώνει το κλισέ που ακούμε από μικρές: πηγάζει από μέσα της. Παρακάμπτω τα βιογραφικά στοιχεία της σπουδαίας Μεξικάνας ζωγράφου γιατί, λίγο πολύ, όλοι γνωρίζουμε από που ξεκίνησε, ποιους ερωτεύτηκε, ποιον παντρεύτηκε, τους αγώνες της και πόσο ταλαιπωρήθηκε με την υγεία της. Θα σταθώ, όμως, στον αντισυμβατικό της χαρακτήρα όχι επειδή θέλω να υμνήσω σώνει και ντε την αντισυμβατικότητα, αλλά επειδή γνωρίζω από πρώτο χέρι πόσο δύσκολο είναι να ζεις αντισυμβατικά.

Ακόμα κι αν η Φρίντα γεννιόταν το 2007 (αντί για το 1907 που γεννήθηκε), είμαι σίγουρη πως θα υπήρχαν πολλές Λατινοπούλου που θα την έκριναν ανοιχτά για τις επιλογές της. Κι άλλοι τόσοι που θα τις έκριναν σιωπηλά, από μέσα τους. Φανταστείτε να περπατούσε ανάμεσά μας, στην πλατεία Συντάγματος ας πούμε, μια γυναίκα που δεν έπιασε ποτέ τσιμπιδάκι φρυδιών, δεν έβαλε ξυράφι στις μασχάλες ή χαλάουα στο μουστάκι. Μια γυναίκα που αντί για σκισμένα τζιν και στυλάτα ταγιέρ κυκλοφορούσε με φαρδιά ανδρικά ρούχα και λουλούδια στα μαλλιά.

Μια γυναίκα που, αν και παντρεμένη και παθιασμένη με τον άντρα της, δεν στριμώχνεται στο ασφυκτικό πλαίσιο της μονογαμίας και που ερωτεύεται τους ανθρώπους γι’ αυτό που είναι, ανεξάρτητα από το φύλο τους. Μια γυναίκα που δεν σκύβει το κεφάλι για να την αποδεχτούν, ούτε βαδίζει στο μονοπάτι της σιγουριάς και της ασφάλειας για να την εγκρίνουν. Πάω στοίχημα πως αν η Φρίντα ζούσε σήμερα, πολλοί θα την κοιτούσαν λοξά και θα την απέκλειαν από τον κοινωνικό τους κύκλο.

Το να ζεις αντισυμβατικά σε έναν κόσμο απόλυτα συμβιβασμένο σε εκατομμύρια στερεότυπα, είναι από μόνο του μια επαναστατική πράξη. Σημαίνει να κάνεις αυτό που θέλει η καρδιά σου σεβόμενος πάντα την ελευθερία και τα δικαιώματα των γύρω σου – ακομα κι αν εκείνοι δεν θα σε αποδεχτούν ποτέ. Αυτό έκανε η Φρίντα και γι’ αυτό έμεινε στην ιστορία. Και κλείνοντας, θα βάλω ακόμα ένα στοίχημα: σε εκατό χρόνια από τώρα, όλοι θα θυμούνται τα απείραχτα φρύδια της Φρίντα αλλά κανείς τις ξυρισμένες μασχάλες της Λατινοπούλου.