Η έννοια του αυτονόητου: Πραγματικότητα ή υποκειμενική ερμηνεία;

Όταν λέμε «αυτονόητο» εννοούμε ότι κάτι είναι προφανές ή γίνεται κοινώς αντιληπτό, άρα δεν χρειάζεται περαιτέρω εξήγηση για να κατανοηθεί. Αυτό μπορεί να αφορά ιδέες, έννοιες, ή ακόμη και πράξεις για τις οποίες δεν απαιτείται περαιτέρω ανάλυση.

Μήπως όμως το «αυτονόητο» στην πραγματικότητα είναι μια τοξική πηγή που δημιουργεί εύκολα παρεξηγήσεις;

Η αυτονόητη αλήθεια, οι αυτονόητες κοινωνικές υποχρεώσεις, τα αυτονόητα συναισθήματα, τα αυτονόητα οικονομικά έξοδα, οι αυτονόητες συνθήκες εργασίες, οι αυτονόητες σχέσεις.

Είναι σίγουρο ότι αν ανοίξουμε το θέμα του αυτονόητου μεταξύ των ζευγαριών, μεταξύ εργαζόμενου και εργοδότη, μεταξύ γονέα και παιδιού θα ακολουθήσει ένας καταιγισμός δυσαρέσκειας.

Η εποικοδομητική επικοινωνία επιβάλει να γίνονται διευκρινήσεις όταν κάτι είναι ασαφές.

Πολλές φορές σε έναν διάλογο ή μια συζήτηση, οι άνθρωποι θυμώνουν και απαντούν σε κάτι που δεν έχει πει ο άλλος.

Γιατί συμβαίνει αυτό;

Αυτό συμβαίνει επειδή ακούμε μέσα από τα βιώματά μας, κάτι το οποίο στενεύει τους ορίζοντές μας και δυσχεραίνει την επικοινωνία μας.

Πρόκειται για έναν άγραφο ηθικό νόμο

Έναν αόρατο κώδικα αξιών που ο καθένας μας έχει εντός του και καθορίζει τι είναι αυτονόητο και αποδεκτό στην καθημερινή του ζωή.

Αυτός ο νόμος, εκτός από τα βιώματα, επηρεάζεται από το οικογενειακό και κοινωνικό μας περιβάλλον, την ηλικία μας, τις προηγούμενες εμπειρίες μας και τη συναισθηματική νοημοσύνη μας.

Θεωρείς αυτονόητο ότι ο εργοδότης σου θα εκτιμήσει την προσφορά σου στην δουλειά, ο σύντροφός σου να θυμηθεί την επέτειό σας, ο φίλος σου να δείξει κατανόηση στα προβλήματά σου.

H υποκειμενικότητα είναι το καταφύγιο του «εγώ», η αποτίμηση της πραγματικότητας μέσα από το φίλτρο των προσωπικών μας εμπειριών και πεποιθήσεων.

Έχεις σκεφτεί ποτέ αν «ανοίγεις» τον αυτονόητο κόσμο σου, στους ανθρώπους γύρω σου ώστε να είναι ευδιάκριτος και από εκείνους;

Ή μήπως το παραλείπεις και απλά περιμένεις να σε κατανοήσουν και απογοητεύεσαι;

Αν οι άνθρωποι γύρω σου ήξεραν ποια είναι τα δικά σου «αυτονόητα», μήπως τελικά τα κατανοούσαν και μπορούσαν να τα αποδεχτούν; Μήπως τότε θα άλλαζε ο τρόπος που βιώνεις τις σχέσεις σου με τους άλλους;

Μήπως τότε οι άλλοι ακόμα κι αν δεν κατάφεραν να μαντέψουν τις δικές σου επιθυμίες, θα είχαν τη δυνατότητα να τις ανακαλύψουν;

Μήπως τότε η έννοια του «αυτονόητου» αποκτούσε μια πιο αντικειμενική προσέγγιση;

Στο πλαίσιο αυτό, η έννοια της αντικειμενικότητας αναδεικνύεται ως ένας τρόπος για να δούμε την πραγματικότητα πέρα από το πρίσμα του εαυτού μας.

Η αντικειμενικότητα αποτελεί μια προσπάθεια να ελευθερωθούμε από τις υποκειμενικές μας προκαταλήψεις και να αντιληφθούμε την ύπαρξη μιας διαφορετικής αλήθειας.

Από την άλλη πλευρά, η αντικειμενικότητα μπορεί να αντιπροσωπεύει την προσπάθεια να δούμε την πραγματικότητα εκτός των ορίων του εαυτού μας, να αναγνωρίσουμε την ύπαρξη μιας διαφορετικής αλήθειας πέρα από τη δική μας.

Η αντίληψη του «αυτονόητου» μπορεί να διαφέρει ανάμεσα στους ανθρώπους

Σε μια εποχή όπου οι απόψεις συχνά διίστανται, η αντικειμενικότητα αποτελεί θεμέλιο λίθο για διάλογο την κατανόηση.

Ας επιδιώξουμε λοιπόν, να ανοίξουμε τo μυαλό μας, να ακούμε τους άλλους με σεβασμό και να αναπτύξουμε μια προσέγγιση ευαισθησίας προς τις πολλαπλές αλήθειες που υπάρχουν στον κόσμο.