Εσύ λειτουργείς περισσότερο ως «I» ή ως «Me»;

Από τη στιγμή που έρχεσαι στον κόσμο, αρχίζει η διαδικασία προσαρμογής σου.

«Οι άλλοι» –γονείς, δάσκαλοι, φίλοι, κοινωνία– σε καλούν να παίξεις συγκεκριμένους ρόλους που ανταποκρίνονται στις προσδοκίες τους. Η ταυτότητά σου διαμορφώνεται δυναμικά και επηρεάζεται συνεχώς από τις σχέσεις και τις αλληλεπιδράσεις σου.

Ο φιλόσοφος George Herbert Mead, στη θεωρία της συμβολικής αλληλεπίδρασης εξηγεί ότι η ταυτότητά σου δεν είναι προκαθορισμένη, αλλά διαμορφώνεται από τους ρόλους που αναλαμβάνεις. Αυτοί οι ρόλοι λειτουργούν ως συμβολικοί τρόποι ύπαρξης, επηρεαζόμενοι από τις προσδοκίες των άλλων. Από μικρή ηλικία, μαθαίνεις να βλέπεις τον εαυτό σου μέσα από τα μάτια τους και να προσαρμόζεσαι σε αυτό που περιμένουν.

Τα στοιχεία του εαυτού “I” και “Me“

Σύμφωνα με τον Mead, ο εαυτός μας έχει δύο στοιχεία: το “I” (Εγώ) και το “Me” (Εμένα).

Το “I” αντιπροσωπεύει την αυθόρμητη πλευρά σου, το κομμάτι που αντιδρά αυθεντικά στις καταστάσεις, εκφράζοντας το αληθινό σου ενδιαφέρον και τη φυσική σου αντίδραση. Το “Me” είναι η πλευρά του εαυτού σου που έχει διαμορφωθεί από τους κοινωνικούς κανόνες και τις προσδοκίες. Μέσω του “Me” εκφράζεις αυτό που πιστεύεις ότι οι άλλοι θέλουν να δουν, δηλαδή αυτό που θεωρείς αποδεκτό.

Ενώ το “I” σε ωθεί να εκφραστείς ελεύθερα, το “Me” θέτει όρια, καθώς αντιπροσωπεύει τις επιρροές της κοινωνίας πάνω σου.

Σκέψου για λίγο…

Ως παιδί, ακολουθούσες τους κανόνες των ενηλίκων γύρω σου;

Προσπαθούσες να γίνεις το «καλό παιδί» ώστε να ανταποκρίνεσαι στις απαιτήσεις τους;

Καθώς μεγάλωνες, ανέλαβες ρόλους όπως «καλός μαθητής» ή «καλός φίλος» για να ικανοποιήσεις τις προσδοκίες της οικογένειας και των φίλων σου;

Η δύναμη των κοινωνικών ρόλων

Στο βιβλίο «Mind Self and Society» ο Mead αναφέρει ότι όσο μεγαλώνεις, οι ρόλοι αυτοί πολλαπλασιάζονται και γίνονται πιο συγκεκριμένοι. Στην εφηβεία για παράδειγμα, μπορεί να προσπαθούσες να «ταιριάξεις» με την ομάδα των φίλων σου, αναλαμβάνοντας έναν ρόλο που σου προσέφερε αίσθηση ασφάλειας και αναγνώρισης. Ανάλογα με τις ανάγκες της κοινωνικής σου ομάδας, μπορεί να έπαιζες τον «επαναστάτη» ή τον «υπάκουο».

Με το πέρασμα του χρόνου οι ρόλοι γίνονται πιο σύνθετοι και καθοριστικοί καθώς πηγάζουν από την επιθυμία σου να είσαι αποδεκτός. Στο επαγγελματικό σου περιβάλλον, μπορεί να παλεύεις να αποδείξεις ότι είσαι ο «υπεύθυνος» ή ο «ικανός», ενώ στην κοινωνική σου ζωή προσαρμόζεσαι στους ρόλους του «φίλου», του «συντρόφου» ή του «γονιού». Οι προσδοκίες που εσωτερικεύεις σε οδηγούν να ανταποκρίνεσαι σε αυτούς τους ρόλους σαν να είναι ο πυρήνας του εαυτού σου.

Το Ταξίδι προς την Αυθεντικότητα

Η προσκόλλησή σου στους ρόλους ενέχει τον κίνδυνο να χάσεις την αυθεντική σου φωνή. Αν αφιερώνεις όλη σου την ενέργεια για να ικανοποιείς τις προσδοκίες των άλλων, θα ξεχάσεις ποιος πραγματικά είσαι. Έχεις αναρωτηθεί ποτέ, «Ποιος είμαι πραγματικά πέρα από τους ρόλους που αναλαμβάνω;».

Βρες το θάρρος να κοιτάξεις έξω από αυτούς και αναγνώρισε το αυθόρμητο κομμάτι του εαυτού σου. Άφησε πίσω όσα δεν σε εκφράζουν και δώσε την ευκαιρία στη μοναδική σου φύση να ανθίσει. Επαναπροσδιόρισε τον εαυτό σου σύμφωνα με τις δικές σου επιθυμίες γιατί μόνο έτσι θα μπορέσεις να ζήσεις τη ζωή σου στο έπακρο και να απολαύσεις τις εμπειρίες που σου προσφέρει.