Η κατάθλιψη δεν είναι ένα βιντεοκλίπ γυρισμένο στη βροχή

Θα ξεκινήσω διευκρινιστικά περί κατάθλιψης, γιατί τα αυτονόητα δεν είναι για όλους ίδια.

Η Κατάθλιψη ΔΕΝ είναι μια θλίψη, μια μελαγχολία, ένα βιντεοκλίπ γυρισμένο στη βροχή.

Η Κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή διάθεσης που εμποδίζει σημαντικά έναν άνθρωπο να ακολουθήσει ομαλά την καθημερινότητα σε προσωπικό, οικογενειακό, κοινωνικό και εργασιακό επίπεδο. Η κατάθλιψη ορίζεται σε όχι έναν, όχι δύο, αλλά πέντε διαφορετικούς τύπους, σύμφωνα με την πέμπτη έκδοση του Διαγνωστικού και Στατιστικού Εγχειριδίου Ψυχικών Διαταραχών (DSM-V) και είναι οι εξής:

• Διαταραχή απορρύθμισης της διάθεσης
• Μείζονα καταθλιπτική διαταραχή
• Επίμονη καταθλιπτική διαταραχή (δυσθυμία)
• Προεμμηνορροϊκή δυσφορική διαταραχή (όχι ΔΕΝ είναι το “πάλι περίοδο έχεις;”)
• Καταθλιπτική διαταραχή που προκαλείται από ουσίες/φάρμακα

Ως θεραπεύτρια, λοιπόν, δεν θα σε κουράσω σε περισσότερες επιστημονικές αναλύσεις. Θα σου πω απλά πως η κατάθλιψη είναι πολλά παραπάνω από στεναχώρια και θλίψη, χρειάζεται διάγνωση από ειδικό ψυχικής υγείας και περιλαμβάνει συγκεκριμένα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται ώστε να θεωρηθεί καταθλιπτικό ένα άτομο.

Κανείς δεν κάνει αυτοδιάγνωση επειδή διάβασε μια λίστα συμπτωμάτων στο ίντερνετ, ούτε φυσικά παίρνει πρωτοβουλία για φαρμακευτική αγωγή χωρίς την καθοδήγηση ειδικού.

Από αυτό το σημείο θα πω επίσης πως όπως κανείς δεν μπορεί να κρίνει τον εαυτό του ως καταθλιπτικό, έτσι δεν μπορεί και κανείς άλλος να μειώσει ή να αποπάρει κάποιον που μιλάει ανοιχτά για την (διαγνωσμένη) κατάθλιψη του.

Το να παλεύεις με την κατάθλιψη είναι ακριβώς αυτό: μια συνεχής πάλη με τον εαυτό και τα συναισθήματα σου

Μόνο εύκολο δεν είναι και άξιο χλευασμού. Αν δεν έχεις παλέψει με την κατάθλιψη, δύσκολα θα αντιληφθείς πως μπροστά σου δεν βρίσκεται ένα αδύναμο πλάσμα που βυθίστηκε στη θλίψη και δεν θέλει να βγει ενώ μπορεί.

Γιατί μπροστά σου βρίσκεται ένα πλάσμα που ίσως υπήρξε πολύ δυνατό όταν δεν έπρεπε, για πολύ περισσότερο χρόνο από όσο θα έπρεπε. Μπροστά σου βρίσκεται ένα πλάσμα που παλεύει, νικάει, βυθίζεται και νικάει ξανά ένα τέρας από το οποίο θέλει να ξεφύγει αλλά δεν μπορεί να το κάνει τόσο εύκολα όσο εσύ νομίζεις.

Έξω από το πρόβλημα δεν μπορούμε να είμαστε (κατα)κριτές, παρά μόνο θεατές και υποστηρικτές.

Έχεις σκεφτεί, πριν κρίνεις ή κοτσάρεις φαρδιά πλατιά την ταμπέλα του στίγματος σε κάποιον που παλεύει με την κατάθλιψη, αν και πώς μπορείς ΕΣΥ να τον στηρίξεις;

Σου έχω νέα: μπορείς. Θέλει καλή καρδιά, ανοιχτή αγκαλιά και μυαλό καθαρό και απαλλαγμένο από στερεοτυπικές και απαρχαιωμένες βλακείες.

Θέλει να αφήσεις στην άκρη τα “έλα, μη στεναχωριέσαι“, τα “υπερβάλεις“, τα “μη σκέφτεσαι αρνητικά“, τα “όλα στο μυαλό σου είναι“, τα “είναι της μόδας η κατάθλιψη” και διάφορα τέτοια κυνικά και απομακρυσμένα από κάθε μορφή ενσυναίσθησης και ανθρωπιάς.

Η κατάθλιψη θέλει παρουσία

Μπορεί να είναι ένας μικρός αστικός μύθος πως στην κατάθλιψη θέλουμε να είμαστε απομονωμένοι και μόνοι μαζί της. Ίσως αυτό είναι αναγκαία επιλογή, γιατί δεν υπάρχει ο χώρος για μοίρασμα, κατανόηση και αποδοχή. Ίσως η απομόνωση να γίνεται επιλογή, όταν μαζί με την κατάθλιψη έχεις να παλέψεις και με την άγνοια των γύρω σου.

Η κατάθλιψη δεν θέλει μοναξιά. Θέλει παρουσία. Ένα αυτί να σε ακούσει, ένα χέρι να κρατήσει το δικό σου, μια αγκαλιά να κλειστείς μέσα για όσο το χρειάζεσαι, ένας ώμος να στηριχτείς όσο παλεύεις να σταθείς στα πόδια σου. Ακόμη και ένας συνοδοιπόρος δίπλα σου όσο αντιμετωπίζεις τα ζόρια σου, αρκεί.

Δεν θα δώσεις εσύ τη μάχη κανενός. Μπορείς όμως να είσαι δίπλα του όσο εκείνος μάχεται. Θα γιορτάζεις τις νίκες του και θα τον υποστηρίζεις στα σκοτάδια του.

Πολλές φορές η βοήθεια δεν έχει τη μορφή που πιστεύουμε πως έχει

Μπορεί να θεωρείς πως το να αφήσεις έναν άνθρωπο να σου μιλήσει για όσα νιώθει όπως τα νιώθει, χωρίς να πρέπει να του πεις κάτι, δεν είναι η βοήθεια που χρειάζεται για να διαχειριστεί τελικά τις δυσκολίες του και να βγει από το πρόβλημά του. Η βοήθεια δεν σχετίζεται με το αποτέλεσμα στη γραμμή του τερματισμού, αλλά με την πορεία ως εκεί.

Χρειάζεται να μάθουμε να βοηθάμε και να αγαπάμε τον άλλο όπως εκείνος έχει ανάγκη, όχι όπως εμείς θέλουμε ή πιστεύουμε πως είναι σωστό. Η αγάπη και η υποστήριξη είναι πράξεις ανιδιοτέλειας. Φεύγουν από το “εγώ” και αγκαλιάζουν το “εσύ” για να φτιαχτεί ένα “μαζί” αρκετά δυνατό που μπορεί να τα βάλει με το κάθε τέρας, είτε αυτό λέγεται κατάθλιψη, είτε κόσμος…