Πάρε κι εσύ μέρος στην Επανάσταση της Συμπόνιας και διώξε τις σκιές

Ας πούμε πως εσύ δεν είσαι εσύ: είσαι ένας εξωγήινος χαμένος στο διάστημα και ξαφνικά συναντάς τον πλανήτη μας.

Αρχικά παρκάρεις κάπου διακριτικά και το πιθανότερο, ρίχνεις μια ματιά στις ειδήσεις και στα social για να δεις που πας να μπλέξεις…

Καλά, εγώ αν ήμουν στην θέση σου θα άλλαζα αμέσως πορεία μετά από μια περιπλάνηση στο newsfeed (εδώ πολεμάμε μεταξύ μας, πόσο μάλλον τους εξωγήινους), αλλά οκ, εσύ έχεις μεγάλη ανάγκη να βρεις βοήθεια.

Και παρατηρώντας ότι αρκετοί άνθρωποι εναντιώνονται στην αδικία στα feed, ίσως τελικά να αποφάσιζες να προσγειωθείς. Τώρα ας αφήσουμε τον ρόλο, είσαι πάλι ο εαυτός σου. Τί λες θα συνέβαινε στον φίλο εξωγήινο όταν θα έφτανε στην Γη;

Πως συμπονάς κάποιον εντελώς διαφορετικό από εσένα

Και τι κάνεις για αυτό; Αν γράψω «Σώστε τον εξωγήινο», αν το γράψουμε όλοι μαζί στο facebook «Ελευθερώστε τον Ziggy Stardust», είναι αυτό συμπόνοια; Τι λες; Όχι ακριβώς.

Όπως εξηγεί η αγαπημένη ψυχολόγος Θέκλα Πετρίδη, η συμπόνοια είναι ένα συναίσθημα που μας κάνει πρόθυμους να μπούμε στα παπούτσια του άλλου, και να αισθανθούμε τον πόνο του.

Υπάρχει όμως και ένα δεύτερο συστατικό στην  συμπόνοια, και αυτό είναι η διάθεση για δράση. Συμπονώ σημαίνει συντρέχω: βλέπω ένα πλάσμα να υποφέρει και αποφασίζω να κάνω κάτι για αυτό.

Η συμπόνοια λοιπόν είναι ένα κύμα ενέργειας στον εγκέφαλο (συναίσθημα) το οποίο μας παρακινεί να κάνουμε κάτι για να ανακουφίσουμε τον πόνο του άλλου.

Και ένα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο είναι ότι το συγκεκριμένο συναίσθημα συνδέεται με το μέρος του εγκεφάλου που ονομάζεται Κινητικός φλοιός – η συμπόνοια παρακινεί.

Πάμε όμως πίσω στον φίλο μας τον Ziggy

H γνώμη μου είναι πως δεν θα είχε μεγάλη τύχη εδώ, καθώς η Συμπόνοια σε αυτόν τον πλανήτη δεν μπορεί να κάνει πολλά αυτήν την στιγμή.

Θυμάστε την Ειρήνη του Αριστοφάνη, που την είχε μπαγλαρώσει σε μια σπηλιά ο Πόλεμος που είχαν κηρύξει οι Σπαρτιάτες (ναι, αυτοί ακριβώς) στους Αθηναίους; Κάτι τέτοιο συμβαίνει στην Συμπόνοια σήμερα. Για ποιόν λόγο;

Δυστυχώς ζούμε σε κοινωνίες που προάγουν την χωριστικότητα: οτιδήποτε ξένο σε εμάς θεωρείται απειλή – (αντίο εξωγήινε). Σε ένα τέτοιο κόσμο όπου επικρατεί η αντίληψη πως τα αγαθά είναι περιορισμένα και χρειάζεται να παλέψουμε τους άλλους για να τα αποκτήσουμε, η Συμπόνοια καταντά να θεωρείται αδυναμία.

Πρόσφατα, στο Podcast Unlocking Us της Brene Brown o Πρόεδρος της Αμερικής Joe Byden αναφέρεται σε αυτό το φαινόμενο σαν ένα σημαντικό εμπόδιο στον αγώνα του να ενώσει την Αμερική.

«Λέω σε όλους, αν θες να βοηθήσεις κάνε κάτι για τον γείτονας σου, αυτό είναι που θα ενώσει την κοινωνία μας» λέει.

«Αλλά σήμερα ένας καλός άνθρωπος θεωρείται αδύναμος». Αν όμως σκέφτεται έτσι ένας ηγέτης, γιατί βρισκόμαστε σε τέτοιο απελπιστικό σημείο; Τα συστήματα είναι ανθεκτικά, και ένας άνθρωπος μόνος του δεν μπορεί να τα αλλάξει.

Είναι όμως η Συμπόνοια αδυναμία;

Το αντίθετο. Σύμφωνα με την θεωρία της εξέλιξης, η ανάπτυξη της συμπόνοιας βοήθησε στην επικράτηση τους είδους. Ό πρώτος άνθρωπος που βοήθησε έναν τραυματισμένο σύντροφο του να επιβιώσει τον χειμώνα έφερε τα πάνω κάτω στην εξελικτική αλυσίδα.

Αφού όμως είναι φυσικό μας χαρακτηριστικό, τι μπλοκάρει την συμπόνοια από το να εκφραστεί σήμερα; Στην κοινωνία μας κυριαρχεί ο φόβος. Και ένας άνθρωπος που βρίσκεται ή πιστεύει ότι βρίσκεται σε κίνδυνο, επιστρατεύει όλη του την ενέργεια σε αντίδραση, ενώ η αντίληψη του συρρικνώνεται.

Όταν είσαι αγχωμένος δεν έχει σημασία αν σε κυνηγά λιοντάρι ή απλά δεν βρίσκεις να παρκάρεις. Γι’ αυτό η επιβολή του φόβου είναι ο καλύτερος τρόπος να εξουσιάζεις τους ανθρώπους. Και ο μόνιμος φόβος οδηγεί σε θυμό.

Ενώ όμως ίδιος ο θυμός είναι ένα φυσιολογικό συναίσθημα το οποίο όταν εκφραστεί, απελευθερώνεται χωρίς αντίκτυπο, όταν παρατείνεται, καταντά τοξικός.

Και στην πατρίδα μας όπως και σε πολλές άλλες χώρες έχουμε ζήσει για πολλά χρόνια σε ένα περιβάλλον τέτοιας τοξικής οργής, με τραγικές συνέπειες για την ψυχική και κοινωνική υγεία. Και το αντίδοτο; Μόνο ένα: η αγάπη.

Αντίθετα από όσα μας λένε είμαστε πλασμένοι για να αγαπάμε

Και η κρυφή μας δύναμη βρίσκεται στην Συμπόνοια, η οποία μόνο όταν απευθύνεται στους άλλους μπορεί να στραφεί και προς τον ίδιο μας τον εαυτό.

Αν θελήσεις να αλλάξεις τον κόσμο λοιπόν αλλά και την ζωή σου και αυτή των παιδιών σου, κάνε μια πράξη συμπόνοιας αύριο έστω και μικρή – αυτή θα είναι η δική μας επανάσταση.

Κάθε πλάσμα, ακόμη κι ένας ταξιδιώτης από τα αστέρια δεν είναι παρά ένα κομμάτι μας. Άλλωστε ένα κομμάτι από τα άστρα είμαστε κι εμείς.

Φιλιά,

Witchella